Święta :)

Dawno już do was nie pisałem ale po prostu natłok zdarzeń które mnie ostatnio dotkneły wyłączyły mnie z prac nad prezentacjami maturalnymi. Zbliżające się święta to doskonały czas, aby dokończyć swoje prezentacje maturalne i oddać je od razu po świętach.

Z tego miejsca chciałem Wam życzyć udanych świąt Bożego narodzenia i ciewawych pomysłów do prac maturalnych

Hej!! za rok matura ;)

Tym co się nudzi mogą sobie pośpiewać



Hej, za rok matura,
[O, dużo czasu jeszcze do końca!]
Za pół roku.
Już niedługo, coraz bliżej,
Za pół roku.

Minęła studniówka
[Zabieram się do pracy.]
Z wielkim hukiem.
Czas ucieka i matura
Coraz bliżej.

Za miesiąc matura,
[Tak, zaczynam się już solidnie uczyć.]
Dwa tygodnie.
Już niedługo, coraz bliżej,
Dwa tygodnie.

Oj, za dzień matura,
[Ojejku! Co to będzie?!]
Za godzinę.
Już niedługo, coraz bliżej,
Już za chwilę!

- No, to trzymajcie kciuki, chłopcy!
- Dobra, dobra! Idź, trzymamy! Trzymamy, trzymamy.
- Idź! Powodzenia!
- Dziękuję.
- Złam sobie kark!
- Nie, no ... powodzenia, powodzenia! ...
- No, jak? Chyba zda, Ben, co?
- No ... ja uważam, że zda.
- Tak, zresztą matemy się ze mną uczył przez cały rok.
- A ze mną przez pół roku fizyki.
- Nie, no ... tym bardziej, że proste egzaminy są teraz ...
- W tym roku.
- No, nie będzie miał na pewno żadnych problemów.
- A co! Pewnie, że nie!
- Chociaż, wiecie, on ostatnio tak troszeczkę się oglądał za
dziewczynami
- No, dobrze, ale profesora ma znajomego, no ...
- A nie! No, to zda! Zda, tak, zda!
- I jego piosenkę lubi profesor - "Taką jak Ty" ...
- Cicho, cicho! Idzie! Idzie! No, Niuniek, jak tam było?
Jak ci poszło? Jak tam? No, co?! Jak tam?
No, powiedz tu! Ojejku, gadaj no!
- Ach ...]

Znów za rok matura,
Za rok cały.
Już niedługo, coraz bliżej, [ale]
Za rok cały.
Już niedługo, coraz bliżej, [lecz]
Za rok cały.

Przykładowe prezentacje maturalne

Wielu z was boryka się z problemem napisania prezentacji maturalnej i za bardzo nie ma pojęcia jak się za to zabrać. Przykładowe prezentacje maturalne które tu znajdziecie są opracowanie przez nauczyciela i bankowo są dobre więc nie będzie problemu aby zaliczyć tą prezentacje maturalna.

Życiorysy i biografie pisarzy

Ostatnio przeszukiwałem internet aby znaleźć życiorys Adama Mickiewicza i ku mojej uciesz serwisów tego typu jest nie zwykle dużo, ale tylko niektóre są dobrze zaopatrzone. Jednym z takich serwisów, który przedstawia piękne życiorysy jest serwis zyciorysy.pl. Dowiedzieć się tam można jak napisać własne CV i nie tylko serwis dopiero powstaje i jest tworzony przez użytkowników wiec każdy może dodać własny życiorys. Zapraszam do odwiedzenia i przyjemnego dodawania życiorysyów

Lista tematów prezentacji maturalnych

Ostatnio z uczniami, których przygotowuje do matury zastanawialiśmy się jakie tematy są najciekawsze a oto lisa:

1)Arkadia i „boląca rzeczywistość” – dwa różne sposoby kreowania obrazu wsi polskiej (XVI-XIX w.). Odwołaj się do stosownych przykładów literackich.
2)Kobieta piękna, władcza, zdradziecka, zależna od mężczyzny, próżna – przedstaw sposoby kreowania postaci kobiecych na podstawie analizy utworów różnych epok.
3)Poświęcenie jednostki dla ogółu. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując wybrane utwory.
4)Literackie i malarskie obrazy powstania styczniowego . Dokonaj analizy funkcjonowania motywu w wybranych dziełach.
5)Samotność jako wybór czy konieczność. Udowodnij swój sąd, odwołując się do bohaterów wybranych utworów literackich.
6)Wieś jako inspiracja pisarzy w różnych epokach.
7)"Biografia jako klucz do odczytania twórczości” (Mickiewicz lub mieszana Mickiewicz, Krasiński i Słowacki).
8)Przedstaw portret kobiety w literaturze różnych epok na wybranych przykładach.
9)Motyw wędrówki w literaturze. Przedstaw różnorodne jego ujęcia i funkcje, odwołując się do wybranych utworów literackich.
10)Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego na dowolnie wybranych przykładach literackich.
11)Literackie sposoby kreowania bohaterów zbuntowanych przeciw światu.
12)„Przyjaźń jako ważny motyw w literaturze polskiej i powszechnej”. Zaprezentuj go na wyselekcjonowanych przykładach epickich.
13)„Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie”. Omów na wybranych przykładach.
14)Bóg w literaturze.
15)Różne oblicza bohatera romantycznego.
16)„Motyw szaleństwa z miłości”
w utworach literackich różnych epok.
17) Rola cierpienia w życiu człowieka.
18) Różne ujęcia wsi w literaturze.
19) Miasto – miejsce magiczne, cywilizacyjny chaos, przestrzeń destrukcji.... Omów różne sposoby widzenia miasta w literaturze.
20) Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw temat odwołując się do wybranych utworów.
21)Stanisław Wyspiański - artysta wszechstronny. Omów zagadnienie na wybranych dziełach literackich i plastycznych tego artysty. (zdjęcia)



22)"Topos Wysp Szęśliwych Edenu i Krain (zdjęcia)
Dostatku. Omów jego funkcję w wybranych tekstach literackich i malarskich"
23)"Czy upadek oznacza porażkę. zaprezentuj bohaterów, których losy zawierają odpowiedz na to pytanie."(zdjęcia)
24) Obraz przeżyć wewnętrznych poety – romantyka. Zaprezentuj problem w oparciu o wybrane utwory.(zdjęcia)
25) Reinterpretacja mitu o Dedalu i Ikarze. (zdjęcia)
26) Opisy przyrody w literaturze.
27) „Poeci przeklęci” literatury polskiej. Scharakteryzuj ich twórczość analizując wybrane utwory A. Bursy i E. Stachury. (zdjęcia)
28) Wieś i jej mieszkańcy w literaturze polskiej.
29) Rodzice i dzieci w utworach literackich różnych epok.
30) Dziecko jako bohater literacki.
31) Literatura w służbie ideologii. Ukaż zjawisko na przykładzie wybranych
autorów.
32) Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej.
33) Postać kochanka w literaturze.
34) Jaki jest współczesny ideał kobiecej urody? Porównaj go z wizerunkiem
kobiet w malarstwie i literaturze wybranych epok.
35) Portret rodziny w literaturze polskiej – poważnie i humorystycznie.
36) Kobieta zbuntowana. Scharakteryzuj jej wizerunek w literaturze i oceń
zasadność buntu.
37) Literackie portrety matek.
38) Porównaj, odwołując się do wybranych przykładów opisy wielkich
miast w prozie realistycznej i nierealistycznej. Zinterpretuj ich funkcje.
39) Polska pieśń narodowa. Omów jej odmiany, funkcje i związki
z dziejami narodowymi.
40) Motyw wiernego sługi w literaturze.
41) Kobiety - fascynująca czy irytujące? Omów temat na wybranych
przykładach.

Niby tylko ok 40 tematów, ale za to jakich. Każdy kto się zmierzy sie z jednym z nich ma maturę zdaną na 100%. Prezentacje maturalne które tu przedstawiłem powinny być przygotowane a taki sposób aby komisja nie zadawała już zbędnych pytań więc życzę powodzenia w pracy i przygotowaniach.

Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego?

Poradnik "Jak przygotować prezentację maturalną z języka polskiego?" adresowany jest do uczniów przygotowujących się do ustnego egzaminu maturalnego z języka polskiego. Książka zawiera informacje o strukturze egzaminu i praktyczne wskazówki ilustrujące proces pracy nad prezentacją (od wyboru tematu do jego wygłoszenia) oraz przygotowuje do rozmowy z komisją egzaminacyjną. W części drugiej znajdują się przykłady - omówienia dziesięciu tematów maturalnych z trzech działów (literatura, związki literatury z innymi dziedzinami sztuki i język).

Wszystkie porady zostały sformułowane na podstawie obowiązujących rozporządzeń Ministerstwa Edukacji i Nauki, informatora maturalnego oraz osobistych doświadczeń autorki jako nauczyciela-egzaminatora.

Ależ ta matura sterująca!

Dla każdego maturzysty egzamin pisemny to wielki stres. Przedstawienie prezentacji maturalnej tak aby zaowocowało to najwyższymi notami też jest sterujące. Dlatego warto być zawsze przygotowanym do odpowiedzi nawet na najtrudniejsze pytania, a ku przestrodze dla tych którzy myślą, że mają jeszcze dużo czasu aby się przygotować do matury jako przestrogę polecam obejrzeć ten filmik. Pokazuje jak to nieprzygotowany maturzysta walczy ze stresem :)
W roli głównej Ireneusz Krosny więc dobra zabawa zapewniona :)

Lektury obowiązkowe i nadobowiązkowe dla maturzystów

LICEUM- LEKTURY- POZIOM PODSTAWOWY (Syllabus)
# literatura polska

Bogurodzica
J.Kochanowski- pieśni i treny (wybór)
J.A. Morsztyn- wybór wierszy
D. Naborowski- wybór wierszy
W. Potocki- wybór wierszy
I Krasicki- satyry (wybór), Hymn do miłości ojczyzny
A. Mickiewicz, Pan Tadeusz
A. Mickiewicz, Dziady cz.III
A.Mickiewicz- wybór wierszy
J. Słowacki, Kordian: akt I-III
J. Słowacki- wybór wierszy
Z. Krasiński, Nie-Boska komedia cz.I, III. IV
C.K. Norwid- wybór wierszy
B. Prus, Lalka
E. Orzeszkowa, Nad Niemnem- fragmenty
E. Orzeszkowa, Gloria victis
M. Konopnicka, Mendel Gdański
B. Prus, Kamizelka
H. Sienkiewicz, Potop
K. Przerwa-Tetmajer- wybór wierszy
J. Kasprowicz- wybór wierszy
L. Staff- wybór wierszy
S. Wyspiański, Wesele
W.S. Reymont, Chłopi (t.I)
S. Żeromski, Ludzie bezdomni
S. Żeromski, Przedwiośnie
W. Gombrowicz, Ferdydurke - rozdz.II, III, VI-X, XII, XIV
Z. Nałkowska, Granica
T. Borowski, Pożegnanie z Marią
G. Herling-Grudziński, Inny świat
B. Leśmian- wybór wierszy
J. Tuwim- wybór wierszy
M. Pawlikowska-Jasnorzewska- wybór wierszy
Cz. Miłosz- wybór wierszy
K.K. Baczyński- wybór wierszy
T. Różewicz- wybór wierszy
Z. Herbert- wybór wierszy
B. Białoszewski- wybór wierszy
W. Szymborska- wybór wierszy
S. Barańczak- wybór wierszy
J. Twardowski- wybór wierszy
S. Mrożek, Tango
H. Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem



# literatura powszechna

Sofokles, Król Edyp
Horacy- wybór pieśni
W. Szekspir, Makbet
Molier, Świętoszek
J.W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera
F. Dostojewski, Zbrodnia i kara
J. Conrad, Jądro ciemności
A. Camus, Dżuma



LICEUM- LEKTURY- POZIOM ROZSZERZONY
# literatura polska

J. Kochanowski, Treny
J. Słowacki, Kordian
W. Gombrowicz, Trans-Atlantyk
M. Kuncewiczowa, Cudzoziemka
S.I. Witkiewicz, Szewcy

# literatura powszechna

Dante, Boska Komedia - fragmenty Piekła
J.W. Goethe, Faust - cz.I
F. Kafka, Proces
M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata

Piosenka maturalna :)

ostatnio tak przedlądałem youtuba i znalazłem całkiem ciekawy utworek.
Posłuchajcie :)

Wyrazy modne we współczesnej polszczyźnie. Omów mechanizm ich funkcjonowania w języku.

Język jest narzędziem ekspresji jednostki, a także narzędziem w kontaktach międzyludzkich, poczynając od intymno-uczuciowych poprzez codzienno-użytkowe aż do wysublimowanych dyskursów naukowych i dzieł literackich. Jest on też podstawowym sposobem wyrażania ludzkich myśli i nośnikiem doświadczeń przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Stanowi on źródło wiedzy o przeszłości kraju, narodu.
Słowa mogą kryć w swojej budowie interesujące, niejednokrotnie wręcz pasjonujące dane dotyczące historii, miejsc, wydarzeń, kultury materialnej i duchowej, historii ludzkiej myśli. I tak np. uczeń szkoły średniej dowiaduje się, że w polskim słowie król utrwaliło imię Karola Wielkiego, że polski księżyc to pierwotnie ?syn księcia?, że dzisiejsze znaczenie świętości wywodzi się z dawnego znaczenia ?siły?, ?mocy?. Język przekazuje nam więc wiedzę o człowieku w ogóle, jego sposobach odbierania i kategoryzowania zjawisk. Przejawiają się one zarówno w konstrukcji wyrazów, związków wyrazowych, jak kategoriach gramatycznych takich np., jak czasy czy tryby czasownika, liczby czy przypadki rzeczownika.
Aby język mógł sprostać wszystkim funkcjom, które pełni w życiu każdego z nas powinien być świadomie różnicowany, wzbogacany, dostosowany do potrzeb kultury, którą wyraża i w której rozwoju aktywnie uczestniczy. Stanowi to warunek jego istnienia w ogóle. Z tego też powodu ulega on nieustannym modyfikacjom i przeobrażeniom. Musi być on na bieżąco uaktualniany, gdyż w przeciwnym razie groziłoby mu skostnienie, a w rezultacie kompletna bezużyteczność i zanik.
Transformacje w obrębie języka miały i wciąż mają różny charakter i różny przebieg. Jedne są procesami długofalowymi, inne zaś zachodzą błyskawicznie, gdyż starają się dotrzymać kroku szybko zmieniającej się rzeczywistości. Nie zawsze są one jednak fortunne i do końca przemyślane. Przykładem dobrze ilustrującym to zjawisko jest przypadek nadużywania elementów językowych, czyli tzw. moda językowa.
Pierwszym sygnałem wskazującym na to, że mamy do czynienia właśnie z nadużyciem językowym jest dający się wyraźnie zauważyć wzrost częstości użycia pewnych wyrażeń. Nie jest to umotywowane żadnymi potrzebami informacyjnymi. Głównej przyczyny tak dużej frekwencji tekstowej powinniśmy się doszukiwać raczej w ich wysokim poziomie początkowej atrakcyjności. Przez zastosowanie nazw niejednokrotnie pretensjonalnych podwyższona zostaje wartość i ranga desygnatów wielu określeń. Wyrazy tego typu kuszą swoją świeżością, łatwością przyswojenia i ekonomicznością, żeby nie powiedzieć lakonicznością (w czym swój niemały udział ma język reklamy). To zapewne sprawia, że obecnie niespotykaną furorę robią m.in. rzeczowniki: galeria, salon, studio oraz przymiotniki: ekologiczny, czy też globalny.
Dodatkowo ustawiczne powtarzanie takich wyrazów, jak: dokładnie, fajny, beznadziejny, genialny sprawia, że stają się one przydatne w naszych wypowiedziach bez względu na to, co znaczą, tracą więc ostrość znaczeniową, a w skrajnym wypadku i samo znaczenie. To z kolei jest doskonałym pretekstem do zrobienia z nich sprawnego narzędzia manipulacji.
Wyrazy modne stają się truizmami. Przez to nasz język niestety ulega zubożeniu, bo ?atrakcyjne? konstrukcje usuwają na bok wyraźne znaczeniowo synonimy. I tak np. przymiotnik szeroki ogranicza użycie leksemów: gremialny, masowy, powszechny, spontaniczny; pełny zastąpił całkowity, dokładny, kompletny, wyczerpujący; a prawidłowy odebrał moc normalnemu, odpowiedniemu, poprawnemu, regularnemu, stosownemu i właściwemu.
Często zdarza się, że użytkownicy języka, którzy pragną wykazać się oryginalnością i w ten sposób zdobyć uznanie otoczenia, wzbogacają swoje wypowiedzi o sformułowania, które podpatrzyli w pewnych środowiskach lub u osób cieszących się dużym szacunkiem i autorytetem (politycy, osoby duchowne, sportowcy, dziennikarze, piosenkarze itp.). Stosując taką praktykę sprawiają oni wrażenie osób inteligentnych, choć najczęściej są to tylko pozory. Chętnie również sięgają do tych odmian polszczyzny, które uznawane są ? niekiedy zupełnie niesłusznie ? za wzorcowe. Ma to rzekomo świadczyć o elegancji, erudycji i poczuciu dobrego smaku. Takie osoby za wszelką cenę dążą do zabłyśnięcia intelektem. Przeważnie efekt jest niestety wręcz odwrotny. Dzieje się tak z powodu stosunkowo niskiego poziomu świadomości językowej naszego społeczeństwa, który uszczupla w znacznej mierze jego kompetencje językowe.
Winę za taki stan ponoszą częściowo media. Przez lata udało im się stworzyć złudne wrażenie, że język którym do nas przemawiają jest tym najwłaściwszym i najbardziej poprawnym, co przecież mija się w znaczącym stopniu z prawdą. Wystarczy przecież włączyć telewizor, posłuchać radia lub przeczytać gazetę, aby się przekonać, że moda językowa i jeszcze kilka niepokojących zjawisk zagościło tam na dobre. Do tych ostatnich koniecznie zaliczyć należy szablonowość języka.
Jest to konstrukcja zdaniowa występująca wyjątkowo często w tekstach mówionych i pisanych, należących do różnych odmian stylistycznych polszczyzny użytkowej. Ponad to wyróżnikiem tekstów szablonowych jest powierzchowne ujęcie treści, nierzadko graniczące nawet z pustosłowiem. Za szablonowe uznać możemy wyrażenia: rosnąca fala bezrobocia, osiąganie konsensusu, dziura budżetowa itd. Osoby nastawione na częste i bezmyślne powtarzanie tym podobnych, spowszednianych i okólnikowych wypowiedzi, zatracają zdolność samodzielnego wyrażania myśli, a sam język traktują wyłącznie w odtwórczy sposób.
Przy okazji omawiania zagadnienia mody językowej nie sposób nie wspomnieć o znamiennej roli wyrazów zapożyczonych z innych języków. Samo korzystanie z obcego słownictwa, zwłaszcza jeśli dotyczy ono nazw nowych, nie znanych nam dotąd desygnatów, nie jest złe i nie powinno spotykać się z krytyką w żadnym wypadku. Jest to proces typowy dla współczesnych systemów leksykalnych i ma niewiele wspólnego z podążaniem za modą językową. Co więcej, wypada tu wyraźnie podkreślić, że zapożyczanie jest niezbędne w momencie, gdy mówimy o języku naukowo-technicznym oraz o wyrazach, które są znane i użytkowane w wielu językach. Z jednej strony internacjonalizacja słownictwa umożliwia międzynarodową wymianę myśli, z drugiej zaś ? umożliwia dokonaniom naszych naukowców swobodne wejście i zaprezentowanie na arenie światowej. Jedynym warunkiem akceptacji takich zapożyczeń jest tylko dobra znajomość ich znaczeń, jak również ich oryginalnej pisowni i wymowy, co ma miejsce w przypadku cytatów.
Istnieje jednak druga strona medalu. Nie ma bowiem jakiegokolwiek wytłumaczenia dla posługiwania się elementami obcego systemu gramatycznego czy zapożyczonymi związkami frazeologicznymi w momencie, gdy na tym polu polszczyzna jest samowystarczalna, a wtręty obcojęzyczne tylko ją kaleczą. Takie traktowanie polszczyzny jest wysoce naganne ? niestety w naszych czasach nagminne.
Język polski od najdawniejszych czasów wchłaniał liczne zapożyczenia obcojęzyczne. W XX wieku najsilniej oddziaływały na niego wpływy francuskie, rosyjskie i niemieckie. Jednak to angielszczyzna w ciągu ostatnich kilkunastu lat odcisnęła tu chyba najwyraźniej swoje piętno. Czerpanie z niej zapożyczeń przybrało skrajną formę. Mówić możemy tu nawet o prawdziwym ich zalewie.
Używaniu anglosemantyzmów sprzyjał i wciąż sprzyja snobizm oraz przekonanie o większej wartości określeń takich jak kondycja, lider, prezydent, generować nad wyrazami stan, przywódca, przewodniczący, tworzyć. O ileż bardziej europejsko brzmi przecież powiedzenie lider partii niż jej przywódca. Niektórzy próbują tłumaczyć, że kryje się za tym chęć podniesienia rangi tego, o czym się mówi oraz dowartościowanie tekstu i jego autora. Pytanie tylko ?po co??. Przecież nasz język ojczysty jest piękny i ma wiele do zaoferowania. Stanowi on nieprzebrane źródło różnorakich środków wyrazu. Trzeba tylko chcieć i umieć właściwie korzystać z tego bogactwa. Czyż nie potwierdzili tego Kochanowski, Mickiewicz, Miłosz i jeszcze wielu innych wielkich pisarzy i poetów?
Wyrazy modne w pierwszym stadium swojej ?kariery? językowej są tylko za częste, w drugim ? ich przejrzystość informacyjna ulega rozmyciu, przez co niepostrzeżenie wypierają różnorodne synonimy, w trzecim natomiast ? puste znaczeniowo, nadają wypowiedzi znamiona bełkotu.
Powstaje zatem patowa sytuacja ? wyrazy, których zadaniem było wzbogacenie, ożywienie, uatrakcyjnienie i odbanalnienie języka wypowiedzi, nagle przyczyniają się do jego zubożenia i sprowadzenia go do niebezpiecznie niskiego poziomu
Mimowolne poddawanie się modzie językowej i bezrefleksyjna obojętność wobec niej krzywdzi zarówno język, jak i jego użytkowników. Szkodą dla języka jest to, że sztucznie odarty z różnorodnych, pełnowartościowych elementów leksykalnych zaczyna nabierać cech prymitywnych. Staje się zupełnie niezdolny do oddania całego bogactwa myśli, podatnego zatem na dalsze zaśmiecanie kolejnymi zapożyczeniami. Jeśli chodzi o samych użytkowników, to mogą oni odczuć nadużywanie pewnych elementów leksykalnych na własnej skórze, ponieważ bezmyślne przywoływanie ?atrakcyjnych? wyrazów przesuwa wiele dawno przyswojonych leksemów ze strefy słownictwa czynnego do biernego i w konsekwencji znacznie ogranicza zasób słowny, a więc i ogólną sprawność językową. Zatem w ostatecznym rozrachunku ślepe podążanie za atrakcyjnością prowadzi w prostej linii do tworzenia nudnych, trącających banałem tekstów, które pozbawione jakichkolwiek walorów stylistycznych wystawia ich autorom jak najgorsze świadectwo.

Różne oblicza miłości w literaturze. Rozwiń temat odwołując się do wybranych utworów.

Na wstępie chciałabym podkreślić, iż w ciągu 15 minut nie sposób jest zreferować tematu tak obszernego jakim jest miłość, i jej oblicza .Co to jest miłość? Już od najdawniejszych czasów wielcy filozofowie i poeci chcieli trafnie zdefiniować to pojęcie. Definicji miłości możemy się dopatrzeć w jednym z najstarszych dzieł literackich jakim jest ?Biblia? Pozwolę sobie przytoczyć fragment 1 listu do Koryntian ? Hymnu o miłości? ? Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest. Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą; nie dopuszcza się bezwstydu, nie szuka swego, nie unosi się gniewem, nie pamięta złego; nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli się z prawdą. Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma. Miłość nigdy nie ustaje, [nie jest] jak proroctwa, które się skończą, albo jak dar języków, który zniknie, lub jak wiedza, której zabraknie?. św. Jan Apostoł opisuje uczucie poprzez wyliczenie jej przymiotów. Dowodzi potęgi miłości przez zaprzeczenia. Opisuje ją jako coś najwspanialszego na świecie, coś niezbędnego w życiu. Zakończenie ? Hymnu o miłości? potwierdza jeszcze raz rangę uczucia ? Tak więc trwają wiara nadzieja miłość- te trzy: z nich zaś największa jest miłość?. Wprawdzie nie mówi się w utworze o jaką miłość chodzi czy międzyludzką czy do Boga, to nie jest istotne , najważniejsze że jest to uczucie o potężnej wartości i sile. Nieco inną definicję miłości podaje Słownik Współczesnego Języka Polskiego, Miłość to głębokie uczucie do drugiej osoby, połączone zwykle z silnym pragnieniem stałego obcowania z nią i chęcią obdarzania jej szczęściem, silne przywiązanie do kogoś, gotowość do bezinteresownego oddania się, służenia komuś. Jednak czy można postrzegać miłość tylko z perspektywy pojęcia słownikowego? Przecież tyle ile ludzi tyle rodzajów miłości. Każdy z nas inaczej ją rozumie, lecz jest to naturalne, gdyż po prostu jesteśmy różni. Różne są rodzaje miłości i nie nam sądzić o tym, która jest lepsza, a która mniej ważna, mniej istotna. Pewne jest jedynie to, iż potrzeba miłości tkwi, głęboko w każdym z nas. Gdy jesteśmy kochani, łatwiej nam przetrwać trudne chwile, czujemy się szczęśliwi i ważni, jeżeli my kochamy umiemy przezwyciężyć własny egoizm, pragniemy dawać, a nie brać. Od wieków miłość jest przedmiotem fascynacji i motywem literatury, malarstwa, rzeźby, a nawet architektury.
Ponieważ człowiek uczy się kochać już od pierwszych chwil życia.. Będę się starała przedstawić państwu dojrzewanie do miłość i co za tym idzie różne jej oblicza.

Pierwszą miłością z jaką się spotykamy jest miłość rodzicielska bezinteresowna, nie trzeba o nią walczyć, a rodzice kochają swoje dzieci za to, że po prostu są. Józef Ignacy Kraszewski napisał kiedyś ?Jest jedna miłość, która nie liczy na wzajemność, nie szczędzi ofiar, płacze, a przebacza, odepchnięta wraca- to miłość macierzyńska?. Jednak miłość taka ofiarowana w nadmiarze może mieć moc niszczącą. Właśnie taki przypadek przedstawia ?Ojciec Goriot? Balzaka. W powieści obserwujemy przejmujące stadium ojcostwa i graniczącą z obłędem miłość Goriota do córek Anastazji i Delfiny. ? Życie moje jest w moich córkach. Jeśli one się bawią, jeżeli są szczęśliwe, ładnie ubrane, jeżeli stąpają po dywanach, cóż mi znaczy, jak ja jestem odziany i jak wygląda moje legowisko? Nie jest mi zimno, jeżeli im jest ciepło, nie nudzę się nigdy, jeżeli one się śmieją. Nie mam innych zmartwień, jak tylko ich zmartwienia Ojciec Goriot tak bardzo kocha córki, że nie myśli już o sobie. Sens życia nadaje mu świadomość że jego pociechy są szczęśliwe. Raduje się ich radością , smuci gdy one są smutne. Jest z nich dumny. Chroni ich przed wszystkim, zapewnia im wykształcenie i bogatych mężów, przekazuje cały swój majątek. Mówi ? tylko ja bardziej kocham córki , niż bóg kocha świat??. Ojciec oddaje całe serce córką. Pomaga im jak tylko może. Nie wyobraża sobie co się z nimi stanie gdy jego zabraknie ? O moje dzieci,(?) Co z wami się stanie, kiedy mnie już nie będzie? Ojcowie powinni żyć póty, co i dzieci?. Dla swoich córek ojciec stracił zdrowie, majątek i dom, ale mimo to nie przestał ich kochać. Ta powieść pokazuje iż miłość rodzicielska przynosi radość, jest źródłem rozczarowań , czasem bywa tragiczna ale zawsze trwa do końca, bez względu czy jest odwzajemniona czy nie.

Następną miłością, która nas spotyka jest miłość braterska lub siostrzana. To właśnie z rodzeństwem na początku swojego życia spędzamy najwięcej czasu. Miłość braterska czy siostrzana jest wieczna i nierozerwalna, ponieważ łączą ją więzy krwi. Obowiązkiem rodzeństwa jest wspieranie się, pomaganie sobie nawzajem i miłowanie się wbrew wszystkiemu. Przykładu miłości siostrzanej możemy się doszukać w ? Antygonie? Sofoklesa. Tytułowa bohaterka wbrew zakazowi króla zgodnie z prawem boskim dokonała obrzędu pochowania swego umiłowanego brata. Antygona nie wypierała się swojego czynu, nie czuła się też winna. Wiedziała, ze od wszystkich rozkazów ważniejsza jest miłość do brata. Nie mogła pozwolić na zbeszczeszczanie jego zwłok. ? Jakże do bogów podnosić mam modły ,/ wołać o pomoc , jeżeli czyn prawy ,/ który spełniłam uznano za podły?? Nie mogła zrozumieć co jest złego w tym, że kocha brata i chce by spoczywał w pokoju. Jest to bardzo wzruszająca historia ponieważ na koniec Antygona popełnia samobójstwo w swojej celi. Do całej tej sytuacji nie doszłoby gdyby nie bezgraniczna miłość i poświęcenie do brata. Na przykładzie Antygony widzimy , że miłość to nie są tylko słowa , ale także czyny. Nie można postępować wbrew sobie i wbrew miłości do bliźniego. Nasze rodzeństwo to osoby na które zawsze możemy liczyć i którym my powinniśmy udzielać wsparcia.

Z czasem jak dorastamy, dojrzewamy do innej miłości . Jest to miłość pomiędzy kobietom i mężczyznom . Jest to miłość wymagająca od partnerów oddania, wierności, i dojrzałości . W momencie gdy między kobietą, a mężczyznom zawiązuje się to uczucie, możemy powiedzieć, że naprawdę dojrzeli. Zakochaną parę, która na oczach czytelników dojrzewa opisuje William Szekspir w dramacie ?Romeo i Julia?. Julia Capuleti to czternastoletnia dziewczyna jest młoda i niewinna . Romeo Monteki jest młodzieńcem który właśnie przeżył zawód miłosny. Oboje poznają się na balu u Capuletich. Zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia . ?Romeo, czarem jej w niewolę wzięty, Lecz choć przez wroga został schwytany, I ją złowiły miłosne przynęty?. Ich miłość jednak nie była prosta oboje pochodzili z dwóch zwaśnionych ze sobą rodów . Mimo to zakochani postanowili być razem ? ?więc mówię szczerze: Miłość ma prawdziwa to Capuleta córka urodziwa. Serce jej dałem , ona mi swe dała i są złączone . A będzie rzecz cała wówczas skończona , gdy ty ją zakończysz i nas małżeńskim sakramentem złączysz?. Romeo i Julia są sobie tak bliscy, że są gotowi wyrzec się rodzin ? biorą cichy ślub. Są bardzo szczęśliwi, gdy są razem, nie mogą się nacieszyć swym dotykiem, słowem, spojrzeniem. Gdy są daleko od siebie pozostaje im tylko myśleć o swej miłości. Jednak nie jest to historia ze szczęśliwym zakończeniem. Zaraz potem Romeo zostaje oskarżony o zabójstwo jednego z Capuletów, musi wyjechać z Werony. Rodzice Julii postanawiają ją wydać za mąż za Parysa. Julia nie godzi się z tym prosi o pomoc mnicha ojca Laurentego. Otrzymuje od niego flakon z tajemniczym płynem, który wypity ma sprowadzić na nią 24 godzinny sen podczas, którego będzie wyglądać jak umarła. Julia wypija miksturę, a następnego dnia wszyscy są przekonani, że dziewczyna umarła. Wiadomość o śmierci ukochanej dociera do Romea przebywającego w Mantui. Zrozpaczony przybywa do kaplicy, w której złożono Julię. Nie chcąc żyć na świecie, w którym jej już nie ma wypija śmiertelną truciznę. Gdy Julia budzi się on już nie żyje. Dziewczyna bierze sztylet i odbiera sobie życie. Tak kończy się historia miłości Romea i Julii. Miłość chociaż odwzajemniona, stała się powodem nieszczęścia. Całkowita ich wzajemność oddania prowadzi do przedwczesnej śmierci obojga zakochanych. Jednak nie odczuwamy tego wyłącznie jako klęski miłość ich bowiem wzięła górę nad zewnętrznymi okolicznościami. Gdy słyszymy imiona Romeo i Julia, nie myślimy o ich bólu, nieszczęściu i straszliwej zgubie, ale o ich przeżytym wspólnie szczęściu. Dzięki nim dowiadujemy się ?Jak cudowna jest miłość skoro cień miłości tyle bogactwa niesie i tyle radości?.

W całym swym życiu człowiek kocha rodziców, rodzeństwo, drugiego człowieka, ale to nie koniec, ponieważ już od najmłodszych lat rodzice uczą nas kochać Boga. Miłość do Boga jest bardzo ważna to ona zawsze będzie odwzajemniona, ale tak jak każda miłość wymaga poświęceń. Najlepszym dowodem na to jest św. Aleksy. Wierzył on, że życiem pełnym wyrzeczeń, skromnym, surowym, pozbawionym przyjemności i uciech zaskarbi sobie życie wieczne i możliwość obcowania z Bogiem. W imię tej nadziei Aleksy wyrzekł się bogactw, porzucił młodą żonę i skazał się na samotność. Odznaczał się niezwykłą pobożnością, całe dnie spędzał na modlitwie. Po wielu latach ascezy Aleksy umarł. Jego ciało miało moc uzdrawiania. Dzięki temu utworowi dowiadujemy się, że miłość do Boga jest pełna poświęceń i oddania, ale zawsze zostaje wynagrodzona.

Z czasem w każdym człowieku rodzi się jeszcze inny rodzaj miłości, miłość do ojczyzny. Jest to miłość chwalebna, doceniana i uważana za najważniejszą już w średniowieczu. Na uczucie to składają się doświadczenia dzieciństwa, zapamiętywane krajobrazy i mowa ojczysta. Platon powiedział kiedyś ?Nie urodziliśmy się dla siebie, lecz dla naszej ojczyzny?. Jak wiele jest słuszności w tym zdaniu najłatwiej udowodnić można czytając utwory polskich wieszczów Mickiewicza, Baczyńskiego. Słowackiego można by tu wymienić wielu poetów jednak ja chciałabym poddać interpretacji wiersz Jana Lechonia ?Hymn Polaków z zagranicy?. Podmiot liryczny w szczególny, podniosły sposób manifestuje swoją przynależność do ojczyzny mówi ?Cały do ciebie ojczyzno należę?. Wyraża głęboki szacunek do historii swojej ojczyzny i wierzy w chwalebną przyszłość kraju. W lirycznym monologu apoteozuje ojczyznę. Pisze, iż nie ma większej ?chluby niźli być Polakiem?. Wyraża gotowość do poświęcenia się ojczyźnie zapewnia, że również poza granicami swego kraju będzie kultywował polskie tradycje i zwyczaje. Zapewnia o szczególnej więzi z narodem, a ?Wszystkim Polakom braterstwo ślubuję?. W tym krótkim, ale jednak jak wymownym wierszu zauważamy, że miłość do ojczyzny charakteryzuje gotowość oddania życia za ojczyznę, poświęcenia się ojczyźnie. Jest to miłość trudna i ofiarna, ale wierna do końca, bezinteresowna i chwalebna.

Podsumowując chciałabym powiedzieć, iż przedstawiłam państwu zaledwie kilka rodzajów miłości, których doznajemy w życiu. Oblicz tego uczucia jest bardzo dużo i nie wiem czy ktokolwiek jest w stanie wymienić je wszystkie, ponieważ jak powiedziałam na wstępie tyle ile jest ludzi tyle jest rodzajów miłości. Miłość jest obecna w życiu każdego człowieka. Nie ma znaczenia wiek, miejsce, czy czas. Każdy spotyka się z tym uczuciem pod różnymi postaciami. Mamy miłość do Boga, ojczyzny lub drugiego człowieka, miłość spełnioną, trudną, ofiarną, szaloną, powodującą zarówno smutek jak i radość. Można tu wymienić mnóstwo epitetów, a każdy będzie poprawny. Każda miłość jest piękna i potrzebna człowiekowi. Każda wymaga poświęceń i wyrzeczeń, a kiedy już jest, przynosi szczęście, radość, a czasami niesie ze sobą ból i cierpienie. Towarzyszy nam od początku, aż do śmierci. ? Niech powie, kto kochany, kto prawdziwie kocha / Czy miłość jest niestała, czy zdradna ,czy płocha! / Nieprawda są dowody, są na to przykłady, / Płochość, lekkość, niestałość są to ludzkie wady, / Tych nabywa, Tych czasem pozbywa się z wiekiem, / Ale miłość prawdziwa rodzi się z człowiekiem?. Tym oto cytatem chciałabym zakończyć swoją prezentację, ponieważ według mnie najtrafniej podsumowuje on to co zawarłam w swej wypowiedzi.

PROBLEM ŻYDOWSKI, CZYLI TRAGEDIA WYOBCOWANIA W LITERATURZE, PUBLICYSTYCE I FILMIE plan prezentacji

PLAN PREZENTACJI

TEMAT: PROBLEM ŻYDOWSKI, CZYLI TRAGEDIA WYOBCOWANIA W LITERATURZE, PUBLICYSTYCE I FILMIE.

1. Wstęp:

- Żyd jako człowiek obcy, poniżany, a także walczący o swoją godność w różnych filmach i utworach literackich.

- Ukazanie Żydów jako narodu „podludzi”, przeznaczonego do całkowitej eksterminacji.

2. Rozwinięcie tematu

- Problem uznania Żydów za pełnoprawnych obywateli w utworze „Mendel Gdański” Marii Konopnickiej.

- Asymilacja Żydów w artykułach publicystycznych Bolesława Prusa

- Obraz okupowanej przez Niemcy Warszawy w opowiadaniu Tadeusza Borowskiego „Pożegnanie z Marią”.

- Ukazanie obozów koncentracyjnych jako doskonałego przedsiębiorstwa służącego zabijaniu więźniów w opowiadaniach T. Borowskiego „Proszę państwa do gazu” i „ U nas w Auschwitzu”.

- Torturowanie, zastraszanie i zabijanie narodu żydowskiego widziane oczami Zofii Nałkowskiej w zbiorze opowiadań „Medaliony”

- Bunt przeciw anonimowej śmierci – powstanie w getcie warszawskim przedstawione przez Hanne Krall w utworze „Zdążyć przed panem Bogiem”.

- problem żydowski ukazany we fragmencie filmu Romana Polańskiego „Pianista”

3. Wnioski

- Dramat społeczeństwa żydowskiego był poruszany w wielu różnych dziełach literackich, artykułach publicystycznych, a nawet w dziełach filmowych. Każde z nich ukazuje wielką nienawiść innych narodów wobec żydów. Uważali ich za podludzi. Doprowadzono do wielkiego kryzysu etyki, wyeliminowano wszystkie szlachetne odruchy, tak typowe dla rodzaju ludzkiego.

- Własna opinia na temat nieszczęścia i wyobcowania społeczeństwa żydowskiego.

4. Pomoce dodatkowe i potrzebny sprzęt

- 2 stojaki na plakaty

- odtwarzacz kaset VHS

PROBLEM ŻYDOWSKI, CZYLI TRAGEDIA WYOBCOWANIA W LITERATURZE, PUBLICYSTYCE I FILMIE.

Wiele utworów i filmów poświęconych zostało tragedii narodu żydowskiego. Żyd pojawia się jako:

-obcy, który jest odrzucany przez nietolerancyjne otoczenie

-niewinna ofiara holokaustu

-człowiek poniżony, sprowadzony do rangi przedmiotu

- człowiek walczący o swoją godność, jak to miało miejsce podczas powstania w getcie warszawskim, które przedstawia Hanna Krall w „Zdążyć przed panem Bogiem”

Tragedia wyobcowania tego narodu jest szczególnie widoczna w utworach, które opisują zbrodnie II wojny światowej. Hitlerowcy uważali ten naród za „podludzi”. A najniżej w hierarchii „podludzi” umieszczony został właśnie naród żydowski, który Adolf Hitler przeznaczył do całkowitej eksterminacji. Szybko rozbudził się antysemityzm, czyli wrogość wobec Żydów wśród narodu Niemieckiego. Jedną z oznak izolacji Żydów od innych „wyższych” narodów było tworzenie specjalnych dzielnic żydowskich, czyli tzw. gett. Getta były odizolowane od miasta najczęściej wysokim ceglanym murem. Przymusowym znakiem rozpoznawczym, który musieli nosić wszyscy Żydzi była Gwiazda Dawida.

O problemie żydowskim wspomina się w wielu utworach literackich. Problem ten poruszyła m.in. polska pisarka z doby pozytywizmu Maria Konopnicka w noweli „Mendel Gdański”. Utwór ten jest głosem w tzw. spornej kwestii żydowskiej. Dotyczy problemu uznania Żydów za pełnoprawnych obywateli. Pozytywiści starali się wpłynąć na mentalność społeczeństwa widzącego w Żydach zagrożenie. Pisarka skrytykowała nieuzasadnione napaści na ludzi tejże narodowości. Bohater, którego przedstawiła od urodzenia mieszka na terenie Polski. Choć nie widnieje ona na mapach Europy, bo nasz kraj był wtedy pod zaborami, Mendel czuje się Polakiem. Stwierdza, że przez całe życie pracował dla swojej ojczyzny i chce wychować swojego wnuka Kubusia na dobrego obywatela. Niezrozumiałe są dla niego ataki na Żydów. Konopnicka przytacza także obiegowe argumenty tych Polaków, którzy uważają, że ludzi innych narodowości, zwłaszcza żydowskiej, należałoby zmusić do opuszczenia ziem polskich: „Każdy Żyd ma swoje wykręty”, „Żyd zawsze Żydem jest”, Was Żydów, lgnie się jak tej szarańczy, a zawsze to żywioł cudzy”. Pisarka jednak jasno i wyraźnie opowiada się za innymi kryteriami oceny ludzi jak m.in. dobroć, uczciwość, użyteczność społeczna. Te cechy nie zależą od tego, jakiej się jest narodowości. Mendel został dotkliwie skrzywdzony. Najgorsze jest to, że skrzywdzili go ludzie, których uważał za swoich rodaków.

Kwestia dotycząca narodu żydowskiego przejawiała się także bardzo często w pozytywistycznej publicystyce. Zagadnienie to poruszyli m.in. Orzeszkowa, Świętochowski czy Bolesław Prus. Było to uwarunkowane wrażliwością pozytywistów na sprawy społeczne. ęłęó Pragnęli oni stworzyć dla Żydów warunki asymilacji z narodem. Asymilacja żydów miała na celu zjednoczenie kulturowe i narodowe Żydów i Polaków, lecz z zachowaniem odrębności wyznaniowej. Chciałabym zwrócić szczególna uwagę na postać Bolesława Prusa, gdyż on wobec kwestii asymilacji Żydów miał z początku inny stosunek niż reszta pozytywistów.
W latach 70-tych XIX wieku protestował przeciwko żydowskiej dominacji w gospodarce, czy nazywaniu Żydów narodem. "ciemne masy" były tylko materiałem dla "tego lub owego społeczeństwa". Dopiero projekt masowej emigracji europejskich Żydów zadowala wielkiego polskiego pisarza. Sądził, że kwestia żydowska rozwiązana zostanie tylko wtedy, gdy Żydów w Europie już nie będzie. "Miasta polskie przepełnione są żydostwem, żywiołem obojętnym albo i wrogim dla celów narodowych”. Lecz sposób myślenia Prusa zmienił się. Już na początku lat 80- tych w swoim artykule „Szynk i społeczne zepsucie” pisał o panującym w naszym narodzie antysemityzmie, który oczywiście całkowicie potępiał. Dostrzegł w Żydzie drugiego równego sobie człowieka, a nie wroga, którego należy odizolować od reszty społeczeństwa. Co więcej żądał aby naród żydowski posiadał równe polskiemu społeczeństwu prawa m.in. prawo do oświaty, do bezpieczeństwa czy też do szybkiego i taniego wymiaru sprawiedliwości. Prus próbował zwalczyć stereotypy dotyczące Żydów. Odpierał każdy z zarzutów, ukazując zalety, jakimi się cechują. Ukazał też te cechy, które należałoby starannie pielęgnować, a mianowicie: bystrość i inteligencje, umiejętność organizacji, oszczędność i zapobiegliwość. Jego słowa „Zostawmy Żydów w spokoju, ale - przypatrzmy się sobie samym” najlepiej to obrazują.

W inny sposób problem żydowski i ich tragedię wyobcowania przedstawia Tadeusz Borowski w swoich opowiadaniach. W opowiadaniu „Pożegnanie z Marią” ukazuje obraz okupowanej przez Niemcy, Warszawy. Rozmowy ludzi ujawniają sytuacje w mieście. Wielu mówi o łapankach, wywózkach z getta, prześladowaniach. Stara Żydówka, pani doktorowa, przed wojną była bogata właścicielką przedsiębiorstwa budowlanego, a teraz jest uciekinierką z getta. Opowiada ona o zastraszaniu i mordowaniu jej narodu. O ciągłym strachu przed śmiercią opowiada także młoda żydówka, niegdyś śpiewaczka, która również uciekła z getta. Obie postacie dawniej opływały w luksusy, a teraz stały się nędzarkami, dla których wielkim osiągnięciem jest posiadanie szczoteczki do zębów lub zjedzenie kanapki.

Najbardziej znanym sposobem na całkowite wyniszczenie rasy „podludzi” było tworzenie obozów koncentracyjnych zwanych także obozami zagłady. Obozy łączą się nierozerwalnie w naszej świadomości z tragicznym obrazem II wojny światowej, degradacją praw moralnych, śmiercią i skrajnym okrucieństwem. Obóz to zamknięte terytorium, w którym gromadzi się wyniszczonych, cierpiących, przeznaczonych na śmierć ludzi, stłoczonych jak zwierzęta w ciasnych blokach, na niewygodnych pryczach. Ale Oświęcim to przede wszystkim w ujęciu Borowskiego wysoko zorganizowane, doskonale funkcjonujące przedsiębiorstwo III Rzeszy do likwidowania ludzi. W opowiadaniu „Proszę państwa do gazu” narrator przedstawia brutalny opis rozładunku transportu więźniów, którzy w większości mieli zostać zagazowani. Komando starych więźniów dobrze o tym wiedziało, jednak nowo przybyli nie budzili w nich litości. Traktowano ich brutalnie, szarpano, popychano, wyrywano walizki. Sposób rozładowywania transportu na obozowej rampie kolejowej doskonale ujawnia niemiecka organizacje pracy, stosunek „nadczłowieka” do istoty niższego rzędu tzn. innej narodowości. Żydzi w fabryce śmierci byli tylko jednym z elementów. Nie mieli nazwisk, nie mieli prawa do indywidualnego pochówku zgodnego z religią, jaką wyznawali. Niemcy czując wyższość swej rasy potrafili bez wewnętrznych oporów, a nawet z satysfakcją, zabić ogromne liczby tych, którym odmawiali człowieczeństwa.

O skuteczności hitlerowskiego systemu likwidacji więźniów pisze Borowski w opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” Więźniowie są materiałem, który Niemcy potrafią wykorzystać w jak najbardziej efektywny sposób. Właściwie żadna część ciała człowieka nie zostaje zmarnowana. Niektórych ludzi od razu prowadzi się do komory gazowej, zaś inni maja do spełnienia określone funkcje zanim podzielą los zabitych. W liście do narzeczonej, Tadeusz pisze: „(…) masz milion ludzi albo dwa albo trzy miliony, zabij ich tak, żeby nikt o tym nie wiedział, nawet oni, uwięź kilkaset tysięcy, złam ich solidarność, poszczuj człowieka na człowieka (…) Ten cytat pokazuje dokładnie, że na odciętym od świata terenie, odbywa się masowy mord. Codziennie jest ponawiany tu i w wielu innych lagrach. Celem takiego stanu rzeczy jest wyniszczenie tych, których Niemcy uważali za ludzi po prostu zbytecznych.

Zbrodnie Hitlerowskie na narodzie żydowskim w czasie II wojny światowej ukazała także polska pisarka Zofia Nałkowska w swoim zbiorze ośmiu opowiadań zatytułowanym „Medaliony”. „Medaliony” są zapisem „czasu apokalipsy”, „czasu pogardy” dla Żydów. Niemcy dorabiając sobie ideologie, zabijali innych, wykorzystywali części ciała ludzkiego do przetwarzania na inne surowce jak mydło, skóry czy materace. Jeden z bohaterów powiedział „W Niemczech, można powiedzieć, ludzie umieją coś zrobić – z niczego”. Poddawano ich strasznym eksperymentom, cierpieniom, nie licząc się z ich bólem i uczuciami. Autorka pokazuje metody torturowania, niekiedy wręcz rozsmakowywanie się oprawców w zadawaniu cierpienia i śmierci drugiemu człowiekowi. Bohaterka opowiadania „Kobieta cmentarna” przedstawia czytelnikowi, co się dzieje za murami getta. Getto jest bombardowane, płonie, a z okien wyskakują ludzie z dziećmi. Na dole przecież czeka je również śmierć. Żydzi maja alternatywę: zginąć w płomieniach, od strzałów, albo pojechać do obozu i umrzeć od gazu. Żeby usprawnić zabijanie, zrezygnowano z zakopywania ciał na rzecz palenia w piecach krematoryjnych. Takie miejsca powstały w Oświęcimiu, na Majdanku, w Lesie Żuchowskim niedaleko Chełmna i w wielu innych miejscach. Niemcy nie oszczędzali nikogo – nawet matek z dziećmi i niemowląt. Do gazu szły najmniejsze, nikomu nie winne, bezbronne dzieci.

Z zupełnie innej strony opisuje problem żydowski Hanna Krall w swojej powieści „Zdążyć przed panem Bogiem” Ukazuje w niej rozważania na temat poniżania, upadlania i odizolowania Żydów przez hitlerowskich oprawców. Bohater książki Marek Edelman, jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim jest naocznym świadkiem czasu zagłady narodu żydowskiego. Naród żydowski przyjął postawę bierną wobec oprawcy, pozwalał prowadzić się na śmierć. W getcie panował głód, a Niemcy odtransportowywanym przydzielali kawałek chleba i obiecywali lepsza przyszłość. Co dzień wywożono na śmierć 10 tys. Żydów. Ale nie wszyscy chcieli tak zginąć. Wybuch powstania w getcie miał za zadanie podważyć stereotypowy wizerunek biernego Żyda, był buntem przeciw anonimowej śmierci. Powstańcy nie zamierzali być bohaterami, nie walczyli tylko po to, by pokazać światu swój bunt. Chodziło przede wszystkim o zachowanie człowieczeństwa, jeśli już nie można było zachować życia. Chodziło o możliwość wyboru sposobu umierania, gdyż powstanie to było już z góry skazane na niepowodzenie. Koniecznie trzeba było pokazać prawdę! Powstańcy wypowiadają słowa „ My wiedzieliśmy, że trzeba umierać publicznie na oczach świata”

Tragedię Żydów możemy zobaczyć także w wielu dziełach filmowych. Oto fragment filmu Romana Polańskiego pt. „Pianista” {fragment}

Dramat społeczeństwa żydowskiego był poruszany w wielu różnych dziełach literackich, artykułach publicystycznych,a nawet w dziełach filmowych. Każde z nich ukazuje wielką nienawiść innych narodów wobec żydów. Hitlerowcy zabijali ich szczególnie bestialsko. Uważali ich za podludzi, doprowadzono do wielkiego kryzysu etyki, wyeliminowano wszystkie szlachetne odruchy, tak typowe dla rodzaju ludzkiego. Trudno nam żyjącym w czasach współczesnych, wyobrazić sobie, co naprawdę mogli przeżywać ci ludzie każdego dnia pobytu w obozie czy na przymusowych robotach, kiedy jakieś głupstwo, w innych okolicznościach nie mające znaczenia, mogło stać się przyczyną śmierci.
Kończąc swoją wypowiedź chciałam wyrazić własną opinie na temat nieszczęścia i wyobcowania społeczeństwa żydowskiego. Sądzę, że we współczesnym świecie antysemityzm jest dalej aktualny, a ludzie traktują Żydów jako naród gorszy. Dla mnie jednak człowiek-pozostaje na zawsze człowiekiem. Zgadzam się ze słowami Jeana Paula Satra "Żyd to człowiek, którego inni uważają za Żyda", ale uważam, że wszyscy zasługują na szacunek i własną godność. Nie ważne jest pochodzenie czy rasa, ale ważne jest, co się sobą reprezentuje i według jakich zasad się żyje Nadziei na wygaśnięcie konfliktu szukać możemy już tylko w upływie czasu, który leczy najgłębsze nawet rany.

Tematy maturalne

Literatura

1. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim. Porównaj jej funkcje w literaturze wybranych epok od średniowiecza do końca XVIII wieku.
2. Ars amandi w literaturze pięknej. Zanalizuj wybrane liryczne i dramatyczne realizacje motywu.
3. Artystyczny kształt motywu walki dobra ze złem w polskim dramacie romantycznym. Uwzględniając kontekst epoki, zinterpretuj wybrane przykłady.
4. Autorefleksja w późnych wierszach polskich romantyków. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
5. Batalistyka w literaturze. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach literackich.
6. Bohaterowie legend literackich w wybranych epokach. Zanalizuj temat, odwołując się do stosownych tekstów.
7. Bohaterowie literaccy poszukujący trwałych wartości ludzkiej egzystencji. Scharakteryzuj wybrane postaci reprezentujące różne epoki literackie.
8. Bohaterowie w habitach. Analizując przykłady literackie, przedstaw różne sposoby kreowania postaci mnichów.
9. Carpe diem – radość życia utrwalona w literaturze polskiej i obcej. Zilustruj problem, analizując dowolnie wybrane przykłady.
10. Co i jak czytają bohaterowie literaccy? Odpowiadając na pytanie, wskaż przykłady bohaterów, których osobowość i losy zostały ukształtowane przez doświadczenie czytelnicze.
11. „Czarny charakter” w dziełach literackich różnych epok. Na wybranych przykładach omów funkcje bohatera negatywnego.
12. Czas, miejsce, rekwizyt jako kategorie znaczące w dramacie. Omów zagadnienie, opierając się na wybranych przykładach.
13. Człowiek mierzący się z dziką przyrodą. Porównaj różne realizacje tego motywu w analizowanych tekstach literatury polskiej i obcej.
14. Dawne i współczesne reportaże. Prześledź ewolucję gatunku na wybranych przykładach.
15. „Dlaczego klasycy”? Udowodnij obecność i rozważ przyczyny popularności motywów antycznych w literaturze współczesnej.
16. Doświadczenie nicości i absurdu życia w literaturze Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Zanalizuj przyczyny i skutki postawy dekadenckiej na stosownie dobranych przykładach.
17. Dramat jednostki wpisanej w koło historii XX wieku. Zanalizuj wybrane utwory, skupiając się na wpływie wydarzeń historycznych na losy i postawę człowieka.
18. Druga wojna światowa jako czynnik kształtujący twórczość pisarzy XX wieku. Zinterpretuj wybrane przykłady pod kątem wpływu wydarzeń wojennych na kształt artystyczny dzieł.
19. Egzotyzm w literaturze polskiej. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw różne przyczyny i formy jego realizacji.
20. Ewolucja tragedii greckiej. Analiza reprezentatywnych przykładów.
21. Felieton dawniej i dziś. Porównaj twórczość wybranego felietonisty współczesnego z XIX-wiecznymi przykładami gatunku.
22. Formuła testamentu w literaturze pięknej. Analizując przykłady, zwróć uwagę na zawarte w nich: spowiedź człowieka i przekaz artysty.
23. Funeralia dawniej i dziś. Zaprezentuj i porównaj staropolską i współczesną lirykę żałobną.
24. Funkcja motywów brzydoty, kalectwa i choroby w tekstach literackich. Omów na przykładach wybranych utworów.
25. Funkcje aluzji biblijnych w twórczości Paolo Coelho. Analiza wybranych przykładów.
26. Funkcjonowanie kategorii tragizmu w tekstach literackich różnych epok. Odwołaj się do stosownych przykładów.
27. Gatunki i konwencje literackie w poezji polskiej XX wieku. Opierając się na wybranych przykładach, porównaj dwie różne formy wypowiedzi poetyckiej.
28. Jednostka niezależna czy marionetka? Omów wybrane kreacje bohaterów dramatycznej twórczości W. Szekspira.
29. Inspiracje filozoficzne w twórczości literackiej wybranej epoki. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do stosownych przykładów.
30. Inspiracje filozoficzne w twórczości wybranego pisarza. Zanalizuj zagadnienie, odwołując się do stosownych przykładów.
31. Jak rozumiesz określenie „pisarz zaangażowany”? Wyjaśnij, odwołując się do przykładów z literatury dawnej i współczesnej.
32. Katastrofizm jako idea i temat literatury polskiej. Zanalizuj przyczyny i konsekwencje postawy katastroficznej w wybranych ujęciach artystycznych.
33. Kategoria odbiorcy w utworze literackim. Scharakteryzuj wybrane przykłady z literatury różnych epok.
34. Kategoria trzech jedności w dramatach: antycznym, szekspirowskim i romantycznym. Odwołując się do wybranych przykładów, wskaż przyczyny i/lub artystyczne konsekwencje odchodzenia od tej reguły kompozycyjnej.
35. Kogo, co i w jakim celu parodiowali polscy pisarze? Zinterpretuj wybrane przykłady literackie, uwzględniając kontekst epok, które reprezentują.
36. Komizm – ironia – karykatura – groteska. Zanalizuj różne sposoby uzyskiwania efektów komicznych w utworach literackich dwu wybranych epok.
37. Konflikt pokoleń jako problem historycznoliteracki i temat literatury polskiej. Porównaj różne literackie ujęcia tego zagadnienia.
38. Bohater dramatu romantycznego i współczesnego. Porównaj postaci wykreowane w wybranych dramatach T. Różewicza z bohaterami dzieł romantycznych.
39. Kreacja bohatera – patrioty w literaturze polskiej. Scharakteryzuj wybrane przykłady z co najmniej dwu epok literackich.
40. Kreowanie i obalanie mitów narodowych w polskiej literaturze wieku XIX i XX. Omów na przykładach wybranych utworów.
41. Obraz współczesnego świata w języku poezji Mirona Białoszewskiego. Analizując wybrane przykłady, zwróć uwagę na typowe dla poety środki wyrazu.
42. Kto to mówi: autor – narrator – bohater? Omów problemy związane z narracją, odwołując się do przykładów prozy z XIX i XX w.
43. Obrazy codzienności w literaturze dawnej i współczesnej. Analiza wybranych przykładów.
44. Literatura obrazem potyczek artystycznych jej twórców. Odwołaj się do przykładów ilustrujących polemikę między konkretnymi autorami.
45. „Ludzie listy piszą” – formy korespondencji dawniej i dziś. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów epistolografii dawnej i współczesnej.
46. Metaforyczna i dosłowna podróż w czasie – analiza wybranych przykładów literackich.
47. Młodość jako temat literatury polskiej XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
48. Motyw kary boskiej w literaturze polskiej. Zilustruj problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich.
49. Motywy arkadyjskie w polskiej i obcej literaturze dla dzieci i młodzieży. Zinterpretuj wybrane przykłady.
50. Motywy franciszkańskie w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich.
51. Motywy kosmogoniczne w najstarszych mitologiach europejskich i we współczesnej literaturze fantastycznej – analiza porównawcza.
52. Motywy teokrytejskie i wergiliańskie w literaturze antycznej i ich kontynuacje w utworach późniejszych epok. Analizując wybrane dzieła, określ funkcje przypisane w nich omawianym motywom.
53. Muza jako motyw literacki i realna inspiracja artysty. Omawiając zagadnienie, wskaż przykłady obecności w literaturze zarówno ujęcia konwencjonalnego, jak i rzeczywistych, które autorzy przedstawiają jako źródło natchnienia.
54. „Nikt z nas nie jest bez winy” (K. K. Baczyński). Interpretując wybrane utwory, skup się na problemie granicy między katem a ofiarą w literaturze polskiej powstałej po 1939 roku.
55. Noc i dzień, światłość i ciemność jako motywy literackie. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów.
56. Obecność romantycznych archetypów w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł.
57. Obraz jednostki wybitnej i jej społeczna rola w tekstach literackich dwu lub trzech epok literatury polskiej. Zanalizuj wybrane przykłady.
58. Obraz Kościoła i jego społeczna rola w polskich tekstach literackich i publicystycznych. Analiza wybranych przykładów.
59. Obraz Litwy w dziełach polskich twórców romantycznych i współczesnych – analiza porównawcza.
60. Obraz rewolucji na przykładzie wybranych utworów literackich. Analiza porównawcza.
61. Obraz wojny w twórczości Hansa Helmuta Kirsta. Analiza wybranych przykadów.
62. Od Edgara Allana Poe do współczesnego horroru. Prześledź ewolucję gatunku literackiego.
63. Od „Rozmowy Mistrza Polikarpa…” do „Fircyka w zalotach” – ewolucja gatunków dramatycznych w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
64. Charakteryzując kreacje lekarzy i nauczycieli w literaturze i publicystyce polskiej, odnieś się do tezy o tworzeniu stereotypów przez literaturę.
65. O roli poezji i poety poprzez postać Orfeusza. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, przedstaw różne interpretacje tego mitologicznego bohatera.
66. Poeci współcześni – mistrzowie moralnej perswazji. Zinterpretuj wybrane utwory, odczytując zawarte w nich przesłanie moralne.
67. Portret artysty przeklętego w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do biografii i twórczości wybranego twórcy (np. Charles Baudelaire, Artur Rimbaud, Edward Stachura, Rafał Wojaczek lub in.)
68. Powroty do czasu i miejsc dzieciństwa – różnorodne sposoby ujęcia tego motywu w literaturze polskiej.
69. Późne wiersze Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego jako zapis wewnętrznych doświadczeń poetów. Dokonaj analizy porównawczej wybranego materiału literackiego.
70. Problematyka i kształt artystyczny manifestów ideowych kolejnych pokoleń literackich – dokonaj analizy porównawczej.
71. Problem wolności i konieczności w literaturze XIX i XX w. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do kontekstów filozoficznych.
72. Problemy związane z dojrzewaniem ideowym bohatera literackiego. Odwołaj się do przykładów z co najmniej dwu epok literackich.
73. Prorocy Apokalipsy. Którym autorom można nadać takie miano i dlaczego? Uzasadnij na wybranych przykładach.
74. Przyroda jako tło wydarzeń literackich. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcje opisów przyrody w literaturze.
75. Różne koncepcje historiozoficzne w literaturze polskiej. Analizując przykłady, przedstaw przyczyny i cele rozwijania tej tematyki przez autorów.
76. Relacja polityka – wartości moralne w dramacie greckim i szekspirowskim. Analiza wybranych przykładów.
77. Rola muzyki w dziełach literackich. Analizując przykłady, zwróć uwagę na temat i formę utworów.
78. Rola twórcy w życiu narodu. Przedstaw różne koncepcje zadań twórcy ukazane w literaturze polskiej wybranych epok.
79. Analizując dzieła prozy F. Dostojewskiego, J. Conrada i A. Camusa, porównaj ich spojrzenie na rolę wiary w kształtowaniu systemu etycznego człowieka.
80. Różne funkcje didaskaliów w tekstach dramatycznych. Omów na wybranych przykładach.
81. Różne kreacje bohaterów w powieści historycznej i w utworach przedstawiających wydarzenia z przeszłości – analiza wybranych przykładów.
82. Różne sposoby funkcjonowania motywu wampira i wilkołaka w literaturze polskiej i obcej – analiza wybranych przykładów.
83. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywów prometejskich – analiza wybranych przykładów.
84. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywu theatrum mundi - analiza wybranych przykładów.
85. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywów wanitatywnych – analiza wybranych przykładów.
86. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywu labiryntu – analiza wybranych przykładów.
87. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze motywu lotu i ptaka – analiza wybranych przykładów.
88. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze obrazu sądu i procesu – analiza wybranych przykładów.
89. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze obrazu szkoły – analiza wybranych przykładów.
90. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze obrazu wschodu i zachodu słońca – analiza wybranych przykładów.
91. Różne sposoby funkcjonowania w literaturze toposu ogrodu – analiza wybranych przykładów.
92. Różne sposoby ujęcia obrazu dworu szlacheckiego w literaturze polskiej – analiza wybranych przykładów.
93. Różnorodne ujęcia motywu przyjaźni, braterstwa i solidaryzmu w literaturze lagrowej i łagrowej – analiza wybranych przykładów.
94. Sen, halucynacja, wizja – różnorodne ujęcia tego motywu w wybranych utworach literackich.
95. Społeczeństwo i jednostka wobec państwa despotycznego i totalitarnego. Dokonaj porównania ujęcia tego problemu w literaturze XIX i XX wieku.
96. Sposoby kreowania czasu i przestrzeni w utworach awangardowych. Zanalizuj wybrane przykłady.
97. Różne sposoby realizacji kategorii groteski w literaturze. Interpretując wybrane przykłady, określ przyczyny popularności groteski w XX wieku.
98. Staropolska obyczajowość utrwalona w renesansowych i barokowych tekstach literackich – analiza wybranych przykładów.
99. „Swój” i „obcy” w literaturze XIX i XX w. Omów na wybranych przykładach.
100. „Szara strefa” oficjalnej rzeczywistości – zanalizuj zagadnienie, odwołując się do przykładów z twórczości Marka Hłaski, Leopolda Tyrmanda i Marka Nowakowskiego.
101. Szekspiryzm polskiego romantyzmu. Zbadaj wpływy dzieł angielskiego dramaturga na polską literaturę romantyczną.
102. Świat przedstawiony oczyma dziecka. Analizując wybrane przykłady, zwróć uwagę na specyfikę narracji i sposobu przedstawiania rzeczywistości.
103. Triada prawda, piękno i dobro w literaturze starożytnej i współczesnej. Omów temat na podstawie wybranych utworów antycznych oraz twórczości jednego z pisarzy współczesnych.
104. Twórczość T. Pratchetta wobec kanonu literatury fantasy. Analiza wybranych przykładów.
105. Tytuł, motto, scena finałowa jako klucz do interpretacji dzieła literackiego. Zbadaj zagadnienie na wybranych przykładach.
106. Wady narodowe Polaków w zwierciadle satyry od Krasickiego do współczesności. Wskaż najbardziej charakterystyczne motywy polskiej twórczości satyrycznej i zanalizuj typowe dla niej środki artystyczne.
107. Wpływ mitologii na twórczość R.R.Tolkiena. Analiza wybranych przykładów
108. Współczesna literatura i publicystyka polska w walce ze stereotypami i uprzedzeniami. Przedstaw problem, odwołując się do przeanalizowanych tekstów.

Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki

109. Autoportret w sztukach plastycznych i w literaturze. Omów sposoby kreacji własnego „ja” w dziełach różnych epok.
110. Bitwa pod Grunwaldem i jej bohaterowie w ujęciu literackim, malarskim i filmowym. Analiza porównawcza.
111. Bohater literacki w interpretacji aktorskiej. Odwołując się do wybranych przykładów, omów różne koncepcje kreowania postaci scenicznej i/lub filmowej.
112. Bohaterowie „Granicy” z powieści Z. Nałkowskiej i filmu J. Rybkowskiego. Analiza porównawcza kreacji wybranych postaci.
113. Dzieło sztuki jako inspiracja dla twórców późniejszych epok. Analiza wybranych przykładów dialogu literatury z innymi dziedzinami sztuki.
114. Dwie ekranizacje „Lalki” B. Prusa. Analiza porównawcza pierwowzoru literackiego i adaptacji filmowych.
115. Dzieło literackie i komiks. Odwołując się do wybranych przykładów, wskaż podobieństwa i różnice gatunkowe.
116. Ekspansja symbolu w literaturze i sztukach plastycznych modernizmu. Przedstaw wybrane przykłady symbolicznych wizji i zaproponuj interpretację.
117. Ekspresjonizm jako „krzyk duszy”. Omów różne sposoby wyrażania uczuć przez ekspresjonistów, odwołując się do dzieł literackich i plastycznych.
118. Ewolucja kreacji stróża prawa w literaturze kryminalnej i w filmie. Analiza porównawcza.
119. Funkcje alegorii w dziełach literackich i malarskich doby średniowiecza. Analiza i interpretacja wybranych przykładów.
120. Funkcjonowanie teatru, praca aktorów i życie gwiazd w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł (np.„Komediantka” W.S. Reymonta, serial „Komediantka” i serial „Modrzejewska”).
121. Getto warszawskie w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe obrazy getta.
122. Groteska jako środek wyrazu artystycznego we współczesnej sztuce literackiej i teatralnej lub filmowej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
123. Inspiracje homeryckie w literaturze i sztukach plastycznych. Omów różne artystyczne ujęcia motywów homeryckich.
124. Jacka Kaczmarskiego interpretacje dzieł malarskich. Zanalizuj sposoby i funkcje posługiwania się motywami malarskimi w piosenkach tego autora.
125. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Analiza wybranych przykładów.
126. Literacka, malarska i filmowa ars moriendi. Analiza porównawcza wybranych przykładów.
127. Literackie i malarskie lub filmowe kreacje dziecka. Przedstaw różne sposoby kreowania bohatera dziecięcego.
128. Ludowość w sztukach pięknych. Zanalizuj różne realizacje motywów folklorystycznych w literaturze, muzyce i/lub plastyce.
129. Mądrość ubrana w alegorię. Zaprezentuj malarskie i literackie przykłady alegorii, podejmując próbę ich interpretacji.
130. Motyw drogi w literaturze i w filmie. Omów funkcje motywu na wybranych przykładach.
131. Motyw gór w sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady z literatury i innej dziedziny sztuki.
132. Motyw paktu z diabłem w literaturze i malarstwie. Analizując wybrane przykłady, omów przyczyny i konsekwencje układania się z szatanem.
133. Robinsonada w literaturze i filmie. Porównaj różne ujęcia tego motywu.
134. Postać syna marnotrawnego w sztuce europejskiej. Omów różne realizacje, odwołując się do przykładów z literatury i malarstwa.
135. Wojna trojańska w literaturze i sztukach plastycznych. Porównaj różne realizacje tego motywu w sztuce.
136. Gotycyzm w literaturze i sztukach plastycznych. Omów różne sposoby i funkcje posługiwania się motywami gotyckimi w wybranych tekstach kultury.
137. Szaleństwo, obłęd w literaturze i filmie. Zinterpretuj wybrane przykłady, wskazując na funkcje tych motywów w omawianych dziełach.
138. Najnowsze inscenizacje polskich dramatów romantycznych. Skomentuj współczesne pomysły inscenizacyjne, przedstawiając stosowane w nich techniki i środki wyrazu.
139. Narodowi bohaterowie przez pryzmat literatury i malarstwa. Przedstaw różne spojrzenia na znane postaci z historii Polski.
140. „Nowy wspaniały świat” – antyutopia w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do analizowanych przykładów.
141. „Jądro ciemności” Josepha Conrada a jego różne filmowe adaptacje. Analiza porównawcza.
142. Podróż w czasie w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe ujęcie tego motywu.
143. Pokrewieństwa literatury i opery. Na wybranych przykładach omów różne zależności między tymi dziedzinami sztuki.
144. Porównaj różne realizacje motywów pasyjnych w literaturze i sztukach plastycznych.
145. Portrety sarmackie w literaturze i malarstwie od XVII do XIX wieku. Wykorzystując wybrane dzieła, zaprezentuj różne spojrzenia na szlachecką przeszłość Polaków.
146. Postaci karierowiczów w literaturze XIX i XX wieku oraz w filmie. Analiza wybranych przykładów.
147. Powstanie styczniowe w dziełach literackich pozytywizmu i Młodej Polski oraz na obrazach A. Grottgera. Analiza porównawcza.
148. Pytania o dalsze losy kultury w dobie globalizacji i masowości. Powołując się na wybrane przykłady z literatury i innych dziedzin, przedstaw zagrożenia, jakie twórcy dostrzegli w kulturze masowej.
149. Realizm jako metoda opisywania świata w literaturze i filmie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
150. Relacje między kulturą wysoką i niską dawniej i dziś. Zanalizuj co najmniej po dwa przykłady z zakresu literatury i z innych dziedzin sztuki.
151. Romantyczne widzenie natury. Porównaj w analizowanych tekstach literackich i malarskich.
152. Różne sposoby kreowania postaci tajnego agenta i szpiega w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
153. Symbol węża w literaturze i malarstwie. Zinterpretuj wybrane przykłady.
154. Szekspir w kinie. Zinterpretuj wybraną adaptację Szekspirowskiego dramatu.
155. Świat widziany oczyma ludu. Przedstaw tradycje, zwyczaje i mentalność ludową ukazane w filmie (np. J.J. Kolski) i literaturze (np. Mickiewicz, Reymont).
156. Święty Jerzy (Sebastian, Franciszek…) w literaturze i malarstwie. Odwołując się do wybranych przykładów, dokonaj interpretacji symboliki związanej z tą postacią.
157. Tatry malarzy i Tatry poetów. Analiza porównawcza na wybranych przykładach epoki modernizmu.
158. „Trylogia” H. Sienkiewicza w filmowej wersji J. Hoffmana – historyczny komiks czy pełnobrzmiąca wypowiedź artystyczna? Ustosunkuj się do problemu, argumentując swoje stanowisko.
159. Vanitas w literaturze i sztuce plastycznej. Omów funkcjonowanie motywu na wybranych przykładach z różnych epok.
160. Wampiryzm w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach.
161. Wizerunek Napoleona w literaturze i malarstwie polskim. Scharakteryzuj sposoby kreowania postaci historycznej.
162. Wszystko jest iluzją. Odwołując się do przykładów z literatury i innych wybranych dziedzin sztuki, udowodnij, że teza ta jest podstawą estetyki barokowej.
163. Czy kicz to „raj dla mało wymagających”? Odwołując się do przykładów z literatury i innej wybranej dziedziny sztuki, przedstaw problemy związane z oceną tekstów kultury realizujących tę kategorię estetyczną.

Język

164. Błąd językowy jako źródło komizmu. Zanalizuj temat, wykorzystując polskie teksty kabaretowe.
165. Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
166. Elementy turpizmu w stylistyce literatury współczesnej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
167. Emocje w języku bohatera literackiego. Przedstaw językowe środki ekspresji w dziełach literackich wybranej epoki.
168. Frazeologia biblijna we współczesnej muzyce religijnej. Analiza języka tekstów wybranych pieśni.
169. Funkcje środków językowych w reklamie prasowej, radiowej i telewizyjnej. Analiza wybranych przykładów.
170. Gwara ludowa i stylizacja gwarowa w tekstach piosenek współczesnych zespołów i solistów. Zanalizuj na wybranych przykładach.
171. Imię, nazwisko, przydomek, pseudonim. Omów różne typy i funkcje osobowych nazw własnych w literaturze i publicystyce.
172. Język listów jako dokument indywidualnego stylu nadawcy. Omów zagadnienie na podstawie analizy epistolografii wybranego autora.
173. Język wiadomości tekstowych SMS telefonii komórkowej. Analiza wybranych przykładów.
174. Język wybranego środowiska. Zanalizuj leksykę, frazeologię, składnię w wypowiedziach tej grupy.
175. Językowe środki kształtowania wypowiedzi lirycznej na przykładzie twórczości wybranego poety.
176. Komizm słowny w wybranych dramatach XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
177. Manipulacja językowa w tekstach publicystycznych. Odwołując się do wybranych tekstów, scharakteryzuj środki językowe służące temu celowi.
178. Nagłówki codziennej prasy. Oceń poprawność i stopień spójności z tekstem, określ funkcje językowe.
179. Nazewnictwo usługowo-handlowe w twoim mieście. Zanalizuj zebrany materiał pod względem zgodności z ustawą o ochronie języka polskiego.
180. Od Biblii królowej Zofii do Biblii Tysiąclecia. Zestawiając wybrane fragmenty różnych tłumaczeń Biblii, przedstaw różnice wynikające z interpretacji tłumaczy i rozwoju polszczyzny.
181. Od znaczenia etymologicznego do realnego. Odwołując się do wybranych przykładów, omów zmiany znaczeniowe we współczesnej polszczyźnie.
182. Omów funkcje gwary podhalańskiej w tekstach K. Przerwy-Tetmajera, S. Wyspiańskiego i J. Tischnera.
183. Perswazyjna funkcja środków językowych we współczesnej reklamie prasowej, radiowej i telewizyjnej.
184. Różne czy takie same językowe środki perswazji w publicystyce dawnej i współczesnej? Zbadaj problem, analizując język kilku wybranych tekstów publicystycznych.
185. Różne sposoby wykorzystywania warstwy brzmieniowej języka. Odwołaj się do wybranych tekstów poetyckich.
186. Słownictwo i frazeologia o literackim rodowodzie. Omów zagadnienie, opierając się na zebranym materiale językowym.
187. Stylistyka kazań współczesnych księży katolickich. Analiza wybranych przykładów.
188. Stylizacja środowiskowa w dziele literackim. Analiza wybranych przykładów.
189. Typowe błędy w wypowiedziach dziennikarskich. Zanalizuj i sklasyfikuj błędy językowe na wybranych przykładach.
190. Zjawisko nowomowy na przykładzie „Trybuny Ludu”. Analiza wybranych przykładów z jednego rocznika.